Şelaleler Nasıl Oluşur?

Şelaleler Nasıl Oluşur?

Şelaleler ülkemizde de bulunan ve özellikle turistik anlamda büyük ehemmiyeti olan bir doğa yaradılışıdır. Doğanın sunabileceği en muazzam hadiselerden biri olan şelaleler, bulundukları konumu gerek bu yaradılışı izlemek için gelen turistler, gerek etrafına konuşlanmış faallik bölgeleri, gerekse bu yaradılışta yaşayan canlılar açısından bir hayli ehemmiyetli kılar.

Şelaleler ya da çağlayanlar, bir nehrin yatağında bulunan büyük yükseklik farkı sebebiyle suların yüksekten düşerek oluşturduğu bir yaradılıştır. Bu yaradılış değişik yollarla alana kazanç. Akarsu yataklarının kırılması, buzullaşması ve başka nedenler sebebiyle başkalaşması yoluyla oluşabilir. Ya da değişik eskime vakitleri ve akarsu yatağının yaradılışı sırasında alana gelebilir. 

Şelaleler Nasıl Oluşur

Şelaleler genel olarak üç farklı arazi yapısında alana kazanç. Bunlar;

Yüksek platoların kıyı kesimleri,
Karaların iç kısımlarında kalan kristalli kayalar,
Kıyı bölgelerde yer alan cılız kayalıklar ve buzulların etkilediği yüksek dağlık bölgelerdir.

Şelaleler yalnızca izlemesi sevinçli olan bir doğa tecrübeyi değildir, aynı zamanda suyun taşıdığı anlam sebebiyle de yaşamın olduğu yerlerdir. Bu nedenle antik çağlardaki uygarlıklar da şelalelerin bu yaşam veren eforundan sıklıkla faydalanmıştır. Mısır’ın Nil Nehri üzerinde, Sümer, Akad ve Babil uygarlıklarının Mezopotamya üzerinde, Maya, İnka ve aztek uygarlıklarının Amazon Nehri’nin üzerinden kurulması çok anlaşılır bir nedendir. 

Şelalelerin sahip oldukları bu fantastik efor ise ne yazık ki ebedî değildir. Ülkemizde ehemmiyetli şelalelerden biri olan Düden’de olduğu gibi zaman içinde suyun eskitici tesiri ile zemin aşırısıyla eskiyebiliyor ya da şelalenin suyu bitebiliyor. Böylece geriye şatafatını yitirmiş şelaleler kalabiliyor…

Ülkemizdeki en hoş şelalelerin bulunduğu bölge Akdeniz’dir. Bir su şehri olan Antalya’da Kurşunlu ve Manavgat Şelalesi bulunmaktadır. Kurşunlu Şelalesi, 1996 senesinde park haline getirilen 7 gölet, nebat tüneli ve 200 senelik su değirmenini içinde barındıran çok hoş bir doğa yaradılışıdır. Manavgat Şelalesi ise yüksek olmamasına karşın oldukça geniş bir şelaledir. Manavgat Şelalesi’nin çevreyi de kanallar ve setlerle süslenerek hoş bir mesire alanı haline getirilmiştir.

Dünyada da her sene milyonlarca turistin akınına uğrayan şaşaalı şelaleler bulunmaktadır. Bunlardan en ehemmiyetlileri, Venezüella’da bulunan 979 metre yüksekliğindeki Angel Şelalesi, Güney Afrika’da bulunan 948 metre yüksekliğindeki Tugela Şelalesi ve Amerika’da bulunan 739 metre yüksekliğindeki Yosemite Şelalesi’dir. Ayrıca adı çok dinlenen bir şelale olarak Amerika’daki Niagara Şelalesi ise 49 metre yüksekliğindedir.

Yorum yapın