Yaşamlarımız giderek daha fazla uygulamalar ve uslu aygıtlar çevresinde şekilleniyor. Her geçen gün dizüstü bilgisayarlarımızda veya telefonlarımızda daha fazla zaman tüketiyoruz. İşte bu kullandığımız teknolojik aygıtların tümünün arka tasarısında onların çalışmasını sağlayan kodlar bulunmaktadır.
Özellikle son senelerde, kodlama alanında çok muhtelif iş fırsatları ortaya çıkmıştır. Her ne kadar değişik bir alanda çalışıyor olsanız dahi, muhtemelen bu kod satırlarıyla karşılaşmışsınızdır. Kodlamanın bütün olarak ne olduğunu ve nasıl yapıldığını merak ediyorsanız, bu suallerin yanıtlarını alabileceğiniz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.
Temelden başlayalım, kodlama nedir?
Kolay bir ifadeyle, kodlama bir çeşit bağlantı kurma usulüdür. Nasıl insanlar birbirleriyle uyuşabileceği dillerde bağlantı kuruyorsa, aynı biçimde insanlarla bilgisayarlar da muhtelif diller aracılığıyla bağlantı kurmaktadır. Bu diller programlama dilleri olarak öğrenilir ve bu diller üzerinde kod yazma operasyonuna da kodlama denir.
Yazılan kodlar, bir bilgisayara hangi eylemleri reelleştirmesi gerektiğini ifade eder. Kod yazarak, bilgisayarlara ne yapacaklarını çok daha süratli bir biçimde aktarabilirsiniz. Aynı biçimde kodlama yaparak web siteleri planlayabilirsiniz, uygulamalar yapabilirsiniz veya muhtelif bilgileri işleyebilirsiniz.
Peki kodlama ne işe bereket?
Kodlama, web siteleri veya muhtelif yazılımlar geliştirmek gibi bir hayli değişik emel için kullanılır. Özellikle son senelerde alana gelen süratli teknolojik büyüme, kodlama ile yapılabilecek bir hayli yeni çalışma alanı ortaya çıkarmıştır. Kodlama aracılığıyla geliştirilen teknolojiler, binlerce çalışma saatini veya analog cihazları daha süratli ve daha emin sistemler haline getirmiştir. Bunların yanı gizeme konutumuzda kullandığımız mikrodalgalardan enerji santrallerine kadar her şeyde kodlamanın tesiri bulunmaktadır.
Kodlama nasıl yapılır, nereden başlanmalı?
“Kodlama nasıl yapılır? sualine yanıt vermeden evvel nasıl bir cinste kodlama yapmak istediğinizi inceleyerek karar vermeniz gerekiyor. Bu kararı vererek hem üzerinde çalışmak istediğiniz programlama dilini seçmiş olacaksınız hem de nasıl bir bilme usulü izleyeceğinize karar vermiş olacaksınız.
Kodlama yapmak için öncelikle rahatça çalışabileceğiniz bir bilgisayara sahip olmanız gerekiyor. Daha sonra üzerinde çalışmaya karar verdiğiniz programlama dili ile alakalı lüzumlu programları indirebilirsiniz. Python, Java, Kotlin, Swift, C# ve C++ gibi en popüler programlama dillerinden birini seçerek çalışmaya başlayabilirsiniz. Bu programlama dilleri ile alakalı eğitimlere muhtelif eğitim siteleri veya yazılı dökümanlar aracılığıyla erişebilirsiniz.
Kodlama dilleri nelerdir?
Python Java JavaScript Kotlin Swift HTML CSS C++ PHP
Üzerinde çalışmalar yapmak için seçebileceğiniz bir hayli kodlama dili bulunmaktadır. Fakat bu kodlama dilleri değişik emellerle kullanılabiliyor. Misalin, bir web sitesi planlamak istiyorsanız HTML, CSS, JavaScript ve Java gibi dilleri bilmeniz gerekiyor. Şayet mobil uygulama geliştirmek istiyorsanız Swift iOS veya JavaAndroid bilebilirsiniz. Şayet hangi kodlama dilini seçeceğiniz mevzusunda tereddüt iseniz sizler için popüler programlama dillerini derledik.
Python
Python ilk olarak 1990’ların sonlarında Guido van Rossum tarafından geliştirilmiştir. Guido, programcıların sık sık karşılaştığı problemleri çözebilecek bir kodlama dili ortaya çıkarmak istedi. İlerleyen senelerde Google dahil bir hayli firmanın geliştirme çalışmaları için Python kullandığını açıklamasının ardından çok süratli bir biçimde popülerliğini çoğaldırdı. Özellikle Makine Bilmesi algoritmaları, Bilgi Bilimi projeleri ve daha bir hayli çalışma için ilk kodlama dili haline geldi.
C++ ve Java gibi öteki üst düzey kodlama dilleriyle karşılaştırıldığında, kodlama yapan şahsın daha az kod yazmasına imkân tanır. Kısaca, Python okunması ve yazılması oldukça kolay bir dildir.
Java
Java, bilgisayarlar, mobil aygıtlar, reyin konsolları, tıbbi aygıtlar ve daha daha bir hayli alanda kullanılan nesne yönelimli bir kodlama dilidir. Java’nın genel olarak kaideleri C ve C++ dillerine katlanmaktadır. Java ile kodlama yapmanın en büyük avantajlarından biri taşınabilir olması. Başka Bir Deyişle dizüstü bilgisayarınız ile yazdığınız bir Java kodunu mobil aygıta kolayca taşıyabilirsiniz.
Java ve JavaScript’in değişik kodlama dilleri olduğunu kavramak da ehemmiyetlidir. Java kodunun derlenmesi gerekirken, JavaScript ile yazılan kodların derlenmesi gerekmez. Bunların yanı gizeme JavaScript’in çalışma alanı web tarayıcıları ile hudutluyken Java rastgele bir yerde kolayca çalıştırılabilir.
JavaScript
JavaScript, web sitelerini kullanıcılar için daha kullanışlı ve etkileşime girebileceği bir hale getirmek için kullanılan nesne yönelimli bir kodlama dilidir. 1995 senesinde Netscape Navigator için geliştirilmiş olan JavaScript, günümüzün en popüler kodlama dili kabul edilmektedir.
Başka Bir Deyişle JavaScript genellikle, bir web sayfasına etkileşim ve işlevsellik ilave etmek için kullanılıyor. Bunun yanı gizeme reyin ve mobil uygulama geliştirmede de yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kotlin
Kotlin, JetBrains tarafından oluşturulan ve Android uygulamalarını programlamak için kullanılabildiği için popüler hale gelen sarih kaynaklı bir programlama dilidir. 2010 senesinde JetBrain tarafından geliştirilen bu dil, 2012’de sarih kaynak haline getirildi.
Reelinde, Google’ın Kotlin’i destekleyeceğini açıkladığı sürece kadar pek popüler bir dil değildi. Kısa bir müddet içerisinde uygulama geliştiricileri arasında popülerlik kazanmaya başladı. Şu an Android için geliştirmeler yapan bireylerin %72’sinin seçimi haline geldi.
Swift
Swift, Apple tarafından geliştirilen ve Objective-C’de yer alan teknikleri temel alan, bunları daha kısa ve daha kolay okunabilir bir biçimde modernize eden bir Apple kodlama dilidir. Swift, Objective-C gibi daha daha önceki dillerle karşılaştırıldığında, bilmesi ve okuması daha kolay bir dildir. Özellikle sunucular ile geçimli olduğu için Apple Platformları iOS, iPadOS, macOS, tvOS, watchOS ve daha aşırısı için popüler bir dil haline gelmiştir.
İlk tanıtıldığı WWDC 2014’deri bu yana muazzam bir biçimde gelişti ve bu dilin sahip olduğu geliştirici topluluğu gelişmeye devam ediyor.
HTML
HTML, web sitelerin oluşturulması için kullanılan bir kodlama dilidir. HTML ile bir sayfanın bir internet tarayıcısı tarafından nasıl görüntüleneceği tanımlanır. 1990’ların sonuna doğru fizikçi Tim Berners-Lee tarafından oluşturulan bu dil, seneler içinde aralıksız olarak revize edildi ve aktüellendi.
Şu anda bu yazıyı okuduğunuz sayfa da dahil olmak üzere internette giriş yaptığınız web sayfalarının çoğu bir HTML dosyası olarak saklanır. Başka Bir Deyişle, web siteleri reelinde depolanan birer HTML sayfasıdır. Bir sayfaya giriş yaptığınızda reelinde dosyaların depolandığı sunucudan bir HTML sayfası çağırmış oluyorsunuz. Daha sonra kullandığınız internet tarayıcısı HTML’i ayrıştırır ve sayfayı planlandığı biçimde görüntüler.
CSS
CSS, HTML ile kodlanan web sitelerini görsel olarak şekillendiren bir programlama dilidir. Bu tasarım dilinin kendine has kaideleri vardır. 1994 senesinde Håkon Wium Lie ve World Wide Web ortaklığı ile geliştirildi. O senelerde, web sayfaları genellikle yalnızca HTML ile oluşturuluyordu.
HTML ile beraber web sayfalarını daha fazla şekillendirmek için tanıtılan CSS, kısa bir müddet içerisinde bir hayli web sayfasında kullanılmaya başlandı. Günümüzde HTML ve JavaScript ile beraber CSS, World Wide Web’i destekleyen temel kodlama dillerinden biridir.
C++
C++, yazılımlar oluşturmak için kullanılan bir kodlama dilidir. Değişik işlevler yerine nesnelere odaklanan nesne yönelimli bir dildir. C++, C dilini daha fazla genişletmek ve geliştiricilere hafıza ve sistem kaynakları üzerinde daha fazla hakimiyet sağlamak için 1979 senesinde Bjarne Stroustrup tarafından buluş edildi. Geliştirildiği ilk günden bu yana C++, geliştiriciler tarafından en fazla seçim edilen dillerden biri haline geldi. İşletim sistemleri, kullanıcı arayüzleri, 3D animasyonlar, sanal gerçeklik, blok zincirler ve muhtelif video oyunları gibi bir hayli alanda kullanılmaktadır.
PHP
PHP, enerjik web içerikleri geliştirmek için kullanılan bir kodlama dilidir ve sunucu odaklı çalışır. C programı ile kolaylık mevzusunda bir hayli ortak noktası olmasından dolayı PHP büyük bir popülerlik kazanmıştır. Zaman geçtikçe dil genişledi ve bunun neticesinde nesne yönelimli programlama için de kullanılmaya başlandı.
Kanadalı mühendis Rasmus Lerdorf tarafından 1994 senesinde geliştirilen PHP, daha sonraları belirli aralıklarla muhtelif geliştirme aktüellemeleri aldı. Bu geliştirmeler PHP’yi hakikat bir kodlama diline dönüştürmeye başladı.
Netice: Neden kodlamayı bilmeliyiz?
İster kariyer maksatlarınız yönünde kodlama bilmeyi düşünüyor olun, ister yalnızca bir hobi olarak ilgilenmek istiyor olun, her iki gidişatta da size birtakım yararları olacaktır. Kodlama öğrenmek, sizi bu alan dışındaki bazı çalışma alanlarında da muhtelif hünerler kazandıracaktır. Kısaca, günümüzde rastgele bir kodlama dilini bilmek ve bunun üzerine çalışmalar yapmak sizi oldukça geliştirecektir.